Σκουπίδια ή απορρίμματα ---της Μαρίας Ηλιοπούλου

Η διαχείριση των απορριμμάτων στην Αττική αλλά και σε όλες τις περιφέρειες της χώρας είναι ένα μεγάλο ζήτημα που αφορά τις ζωές όλων μας και απαιτεί άμεση λύση. Όλες οι συζητήσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι οι επιλογές είναι λίγες εξαιτίας της κρίσης.

Η κρίση προφανώς αυξάνει τα προβλήματα και μειώνει τους διαθέσιμους πόρους όμως το θέμα των απορριμμάτων είναι ένα πρόβλημα που όχι μόνο δεν μπορεί να μετατεθεί για αργότερα αλλά εξαιτίας της κρίσης πρέπει να αντιμετωπιστεί σοβαρά σήμερα.

Η συσσώρευση και διαχείριση των απορριμμάτων αποτελεί ένα από τα πιο σοβαρά και πολυσύνθετά προβλήματα. Στην χώρα μας υπάρχουν περισσότερες από 1200 χωματερές όπου στην συντριπτική τους πλειοψηφία δεν έχουν άδεια λειτουργίας και δεν τηρούνται οι κανόνες υγειονομικής ταφής. Είναι άλλωστε συνηθισμένη σε όλους μας η εικόνα σκουπιδιών δίπλα σε ρέματα και βουνοπλαγιές αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις που έχει το γεγονός αυτό στο περιβάλλον και την υγεία. Η ποσότητα των απορριμμάτων τα τελευταία χρόνια, παρά τη μείωση του όγκου λόγω οικονομικής κρίσης, παραμένει ανησυχητικά μεγάλη  με αποτέλεσμα η εξεύρεση οριστικής λύσης να είναι πια μονόδρομος.   

Η Ελλάδα είναι πολύ πίσω σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην ιεράρχηση της διαχείρισης των απορριμμάτων που ξεκινάει με την μείωση των απορριμμάτων σε όλα τα στάδια της παραγωγής τους και η  οποία αποτελεί τη βασική επιλογή πολιτικής της Ε.Ε.   Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την επαναχρησιμοποίηση υλικών, με ανακύκλωση υλικών, με κομποστοποίηση οργανικών, με εναλλακτική διαχείριση επικίνδυνων και ειδικών απορριμμάτων και με τελευταία τη διάθεση τους σε χωματερές.

 Η επαναχρησιμοποίηση υλικών π.χ γυάλινες φιάλες, είναι μια σημαντική διαδικασία για τη μείωση των απορριμμάτων καθώς επιστρέφονται στο χώρο παραγωγής τους και μετά από ειδική επεξεργασία επανέρχονται στην αγορά μειώνοντας ταυτόχρονα και το κόστος παραγωγής τους. Τα περιβαλλοντικά οφέλη από την επαναχρησιμοποίηση είναι η μείωση κυρίως του όγκου αλλά και του βάρους των απορριμμάτων καθώς και η εξοικονόμηση πρώτων υλών.

Με την ανακύκλωση υλικών, δηλαδή το διαχωρισμό των απορριμμάτων σε επιμέρους συστατικά όπως χαρτί, μέταλλα, αλουμίνιο, τα οφέλη που προκύπτουν είναι πολλά και σημαντικά. Κατ’ αρχάς, περιβαλλοντικά, η εξοικονόμηση ενέργειας για την παραγωγή πρώτων υλών. Κατά δεύτερον, οικονομικά, με την μείωση του όγκου των απορριμμάτων αυξάνεται κατά πολύ ο χρόνος ζωής των ΧΥΤΑ αποφέροντας τεράστια οικονομικά οφέλη σε όλη τη κοινωνία.

Για την επιτυχία του οποιοδήποτε μοντέλου ανακύκλωσης φυσικά απαιτείται η σωστή και διαρκής ενημέρωση των πολιτών μέσω ειδικών προγραμμάτων. Είναι σημαντικό για το μέλλον μας να μάθουμε όλοι να λειτουργούμε σαν οργανωμένη κοινωνία και όχι άναρχα. Καταλυτικός παράγοντας επίσης για την ανακύκλωση υλικών είναι η κατάλληλη οργάνωση των τοπικών κοινωνιών και η αντίστοιχη υλικοτεχνική υποδομή, με διάφορα μοντέλα συλλογής όπως ειδικοί κάδοι, συλλογή σε κέντρο ανακύκλωσης κ.α  

Η κομποστοποίηση οργανικών αποβλήτων, η οποία στηρίζεται στη μέθοδο διαχωρισμού των υπολειμμάτων κουζίνας και τροφών με διαλογή στη πηγή, με την κατάλληλη βιολογική επεξεργασία, έχει ως αποτέλεσμα την παραγωγή βελτιωτικού εδάφους. Το βασικό πλεονέκτημα της μεθόδου αυτής είναι η ανάκτηση του οργανικού μέρους των απορριμμάτων, γεγονός που μειώνει σημαντικά των όγκο που καταλήγει στις χωματερές, με δεδομένο ότι το 35-55% αυτών είναι οργανικά.

Δυστυχώς μέχρι σήμερα στη χώρα μας αγνοείται προκλητικά όλη η παραπάνω ιεραρχία διαχείρισης απορριμμάτων  η οποία περιλαμβάνεται στις οδηγίες του συμβουλίου της Ε.Ε. του 2008. Προβάλλεται ως λύση η κατασκευή εργοστασίων επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων και καύσης αυτών,  ενώ αποσιωπάται το υψηλό κόστος κατασκευής και διαχείρισης τους καθώς και οι επιπτώσεις που προκαλούν στο περιβάλλον και τη δημόσια υγεία. Στα πλαίσια  λοιπόν του ανταγωνιστικού διαλόγου θα έπρεπε να μεταφερθούν τάχιστα οι παραπάνω αρμοδιότητες στους ΟΤΑ και στον ΕΔΣΝΑ, να κατασκευαστούν έργα μικρότερης δυναμικότητας σε επίπεδο ΟΤΑ αλλά και στη διαλογή στη πηγή έτσι ώστε να επιτευχθούν υψηλοί περιβαλλοντικοί στόχοι,  να δημιουργηθούν περισσότερες θέσεις εργασίας και να μειωθεί το κόστος διαχείρισης των δήμων.

 Η Ηλιοπούλου Μαρία είναι μέλος Συντονιστικού της δημοτικής κίνησης "Αλλιώτικης Πόλη".

από το http://stagona4u.gr