σύμπραξη

σύμπραξη

Σάββατο 9 Νοεμβρίου 2013

Μια απλή ματιά, μια διεκδικητική πρόταση. ---του Μανόλη Γλαμπεδάκη



Ας παραβρεθούμε νοερά σε μια «καφενειακή» συζήτηση περί δημοτικής αρχής.
Τι ζητά ο μέσος ψηφοφόρος από τον δήμαρχο του;
Ο ηλικιωμένος ζητά να λειτουργεί καλά το ΚΑΠΗ του και να τον πηγαίνει εκδρομές.
Ο μέσος κάτοικος ζητά τους δρόμους και τις πλατείες καθαρές, τα πεζοδρόμια προσβάσιμα.
Τα νέα ζευγάρια εργαζομένων ζητούν να υπάρχουν θέσεις στους παιδικούς σταθμούς.
Οι πιο ευαισθητοποιημένοι θέλουν ενίσχυση στους πολιτιστικούς και αθλητικούς φορείς της πόλης.
Οι επαγγελματίες, να έρχεται κάποιο ευρωπαϊκό πρόγραμμα τοπικής ανάπτυξης.
Και όλοι μαζί συγκλίνουν στο κεντρικό, στην ανεργία, στην φτώχια, ίσως και στους παράνομους μετανάστες κατά περιοχή -τι κάνει ο δήμος τους γι αυτά.
Ένας δήμαρχος και η δημοτική αρχή του που χαρακτηρίζονται έντιμοι και ουσιωδώς ορθολογιστές, αυτά λίγο πολύ –πλην του τελευταίου- θα τα καταφέρουν μέσα από τις συμπληγάδες της γραφειοκρατίας, της πολυνομίας, των ελάχιστων πόρων.
Στην πράξη είναι πολύ λίγοι αυτοί που το καταφέρνουν, γιατί στην πράξη είναι πολύ λίγοι όσοι έχουν αυτά τα χαρακτηριστικά (έντιμοι και ουσιωδώς ορθολογιστές). Όμως υπάρχουν, τους ξέρουμε, και χαλούν την πιάτσα των υπολοίπων που τους φταίνε τα πάντα εκτός από τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζονται την εξουσία τους.
Υπάρχουν αυτοί οι άνθρωποι, υπάρχουν σε εύρος ιδεολογιών και παρατάξεων και μπορούμε να τους συναντήσουμε.
Είναι αρκετό αυτό;
Θα έλεγα όχι, για δυο λόγους.
Πρώτο, αυτά τα αιτήματα-δηλώσεις-συνθήματα τα χρησιμοποιούν περισσότεροι του ενός, ανεξάρτητα από το τι προτίθενται να κάνουν, πώς να τα κακοποιήσουν.
Δεύτερο, δεν είναι αρκετά από μόνα τους, για να κρατήσουν την αυτοδιοίκηση όρθια, επομένως ικανή να πραγματοποιήσει ακόμη και έναν τέτοιο λογικό σχεδιασμό παροχών.
Υπάρχουν έντονα θεσμικά προβλήματα που καθιστούν αδύνατη την συλλογική προσπάθεια της κάθε  δημοτικής αρχής, και εγκαταλείπουν την πιο πάνω ορθή διαχείριση, στην ατομική και μόνο προσπάθεια.
Βασικά αιτήματα, που διαφοροποιούν μια ορθολογική δημοτική παράταξη  από όσους επαγγέλλονται την λύση ή την διατήρηση λύσεων σε αυτές τις υπηρεσίες, είναι:
-      Η μείωση του δημαρχοκεντρικού συστήματος που τροφοδοτεί το φαινόμενο της αδιαφάνειας, της αλαζονείας, της αδιαφορίας προς την νομιμότητα.
-      Ο επαναπροσδιορισμός της ελεγκτικής και ρυθμιστικής θέσης του δημοτικού συμβούλιου, η αποσαφήνιση της ίδιας της βαρύτητας που έχει το ποσοστό της πλειοψηφίας.  Στο δήμο μας πχ αυτή τη στιγμή η δημοτική αρχή λειτουργεί με ποσοστό περίπου 30% επί των δημοτικών συμβούλων. Και λειτουργεί. Γιατί το ερώτημα που δεν προβλέπει σήμερα ο Νόμος είναι, χάνει ποτέ την δεδηλωμένη ο δήμαρχος; Ο έλεγχος νομιμότητας των πράξεων της διοίκησης, είναι τόσο πλημμελής που παρά την αυστηρότητα του Καλλικράτη στην πράξη ο δήμαρχος μπορεί να κάνει ό,τι θέλει.
-      Η άμεση αξιολόγηση των τμημάτων και των θέσεων εργασίας καθώς και η αξιολόγηση του προσωπικού. Και τέλος το σημαντικότερο,
-      Η οικονομική αυτοτέλεια των δήμων. Όχι κατ’ ανάγκη η αύξηση των επιδοτήσεων, αλλά η αυτοτέλεια των δήμων. Αυτοτέλεια μέσα από μεταφορά ή μετατροπή φόρων οι οποίοι θα αποδίδονται αυτοματοποιημένα στον κάθε δήμο χωρίς την παρέμβαση της κεντρικής διοίκησης.
Η δημοτική αρχή πρέπει να είναι η προέκταση των επιθυμιών των κατοίκων της περιοχής, στην οποία εκχωρούν το δικαίωμα να βρίσκει τρόπους για να ζουν καλά. Οι ίδιοι οι πολίτες πρέπει να γνωρίζουν -και με κάποιο τρόπο αυτό πρέπει να είναι αληθινό- ότι η αποδοχή ή η απόρριψη της εγκατάστασης πχ μιας παραγωγικής μονάδας στην περιοχή τους, ανταποδίδεται με την λειτουργία ενός ακόμη παιδικού σταθμού. Σημαίνει την αύξηση των εσόδων του δήμου τους. Κάτι που δεν συμβαίνει σήμερα ενώ θα ‘πρεπε. Επομένως οι ίδιοι οι κάτοικοι πρέπει να βρουν την ισορροπία ανάμεσα στην ανάπτυξη και στην ποιότητα ζωής, στο βαθμό που η ποιότητα ζωής αντιστρατεύεται την ανάπτυξη. Αυτό μόνο με αυτοτελή απόδοση φόρων μπορεί να συμβεί, με ταυτόχρονη απαγόρευση της παροχής άλλων ενισχύσεων πέρα από κάποιο Εθνικό Σχέδιο απόδοσης πόρων. Σήμερα είναι σκοτεινή η έκτακτη ενίσχυση δήμων. Όσοι την λαμβάνουν,  επικαλούνται τις δυσκολίες και όλοι οι υπόλοιποι κάνουν τα στραβά μάτια ελπίζοντας κάτι να πάρουν και οι ίδιοι.
Η Εθνική επιδότηση πρέπει να περιοριστεί στην μισθοδοσία των δηλωμένων κατόπιν αξιολόγησης και συμβατών με μια εθνική αξιολόγηση τμημάτων και θέσεων εργασίας, και όλες οι άλλες εισροές πρέπει να προέρχονται από άμεση και αυτόνομη μεταφορά υπαρχόντων φόρων ανά δήμο.
Με λίγα λόγια ο δημότης να ξέρει ότι αν όλος ο δήμος του είναι πάρκο, δεν θα έχει παιδικούς σταθμούς, ούτε ΚΑΠΗ, ούτε συσσίτια εκτός αν τα πληρώνει άμεσα από την τσέπη του. Αν υπάρχουν κάποιες επαγγελματικές δραστηριότητες, ο δήμος του θα διαθέτει πόρους. Η σημερινή λογική -δεν θέλω τίποτα που να ενοχλεί στο δήμο μου, θέλω το κράτος να μου δίνει όλα τα λεφτά- πρέπει να αντικατασταθεί με την λογική, -ο δήμος μου βγάζει λεφτά και περνάμε καλά.
Θα μπορούσε αυτό να θεωρηθεί «αντιλαϊκό», (υπό το βάρος μιας περιβαλλοντικής λαϊκιστικής» αντιπαράθεσης),  με συνέπειες στην εκλογική διαδικασία;
Ο χειρισμός του κρύβει την επιτυχία και την διαφοροποίηση μιας σύγχρονης προοδευτικής δημοτικής παράταξης από τις προηγούμενες αποτυχημένες λύσεις.
Εάν δώσουμε κίνητρο ώστε να εγκατασταθεί μια επιχείρηση στον δήμο μας και όχι σε άλλον, τότε μπορούμε να πετύχουμε πέρα από την εισροή χρημάτων μέσω της φορολογίας, μέσω του ποσοστού επί του ΦΠΑ που εκχωρείται στο δήμο κλπ και την συμφωνημένη συνεργασία της επιχείρησης για την πρόσληψη προσωπικού από τον τοπικό ΟΑΕΔ ανακουφίζοντας τον τοπικό πληθυσμό. Οι εξαιρετικά υψηλοί δείκτες ανεργίας, παρέχουν υψηλό ποσοστό και εξειδικευμένου διαθέσιμου προσωπικού κατά τόπους σήμερα, χωρίς ιδιαίτερη ανάγκη προσφυγής της κάθε επιχείρησης ανώνυμα στην ευρύτερη περιοχή για την αναζήτηση του. Σήμερα μπορεί να το ζητά αυτό από τις τοπικές επιχειρήσεις μια δημοτική αρχή, έχει όμως την μορφή της φιλανθρωπίας και όχι ζωτικής για την ίδια.
Νομίζω, το αίτημα για την πλήρη οικονομική αυτονομία της τοπικής αυτοδιοίκησης από τα δεσμά της κεντρικής διοίκησης, είναι ακρογωνιαίος λίθος, είναι πολύ σοβαρότερο, πολύ πιο ουσιαστικό και αναπτυξιακό, από το αίτημα μείωσης των γραφειοκρατικών ελέγχων –κι αυτό είναι σοβαρό αλλά έπεται- τους οποίους προβλέπει ο Καλλικράτης στην δράση των δημοτικών αρχών. Έτσι κι αλλιώς ο νόμος παραβιάζεται ασύστολα, και οι πιθανές συνέπειες για όσους δεν έχουν την πολιτική και διοικητική συγκάλυψη των πράξεων τους είναι τόσο μακροχρόνιες, ώστε οι παραβιάσεις αυτές αποτελούν το σημερινό πάγιο καθεστώς. Συνήθως εις βάρος των πολιτών και της Πολιτείας. Η μη εφαρμογή των νόμων δεν είναι πρόβλημα του Καλλικράτη, είναι πολύ ευρύτερο.